ملكه هلند در جنگل های هیركانی اعجاب انگیز یا هولناك؟
به گزارش فاما كیش ایرناپلاس نوشت: پالونیا درختی است كه چند سالی در مناطق جنگلی كشور، البته در مقیاس آزمایشی و تحقیقاتی كاشته می شود. حالا چند وقتی است نگرانی هایی از طرف برخی فعالان محیط زیست در مورد امكان توسعه كاشت و تكثیر این گیاه غیربومی و لطمه به اكوسیستم های جنگلی كشور مطرح می شود.
چندی قبل حسین آقاخانی، استاد دانشگاه و فعال محیطی زیستی در گزارشی كه در روزنامه سازندگی انتشار یافته، گفته بود كه تكثیركنندگان پالونیا این درختان را به مناطق جنگلی خصوصاً جنگل های هیركانی برده اند و قسمتی از این مناطق را به كاشت و پرورش این درخت اختصاص داده اند، آن هم درست در سالی كه جنگل های هیركانی ایران در یونسكو به ثبت جهانی رسیده است. وی این گونه را یك گونه مهاجم می داند و معتقد می باشد اگر هدف از توسعه كاشت این گونه، ترمیم زیستگاه های جنگلی است، چرا كاشت بسیاری از گیاهان بومی مثل انجیلی بین مردم ترویج نمی گردد. ملكه هلند در جنگل هیركانی پالونیا نام علمی گیاهی است كه اصطلاحاً ملكه هلند نامیده می شود. از هفت گونه ای كه از این گیاه در دنیا وجود دارد، ۶ گونه بومی كشور چین است و یك گونه هم در لائوس و ویتنام پراكنش دارد. این درخت در آسیای جنوب شرقی مثل ژاپن و چین بسیار محبوب است. برای مثال در شهر توكیو، این درخت در حاشیه خیابان ها بعنوان یك درخت زینتی كاشته می شود. این درخت غیربومی نزدیك ۲۰ سال است كه گاه و بیگاه در ایران كاشته می شود. اما دلیل مخالفت با توسعه كاشت این گیاه چیست؟ مخالفان پالونیا می گویند این گیاه سطح برگ پهنی دارد، از همین رو، تبخیر آب در این گیاه بالاست و آب زیادی را می طلبد و با این شرایط آبی كه ما در آن قرار داریم، مناسب ایران نیست. نكته دیگر، مهاجم بودن این گیاه است. برخی نگرانی ها از این وجود دارد كه این گیاه به سبب توان بالای ریشه زایی، اجازه فعالیت به گیاهان دور و بر خودرا نمی دهد. از همین رو، آقاخانی معتقد می باشد در معرفی پالونیا به اكوسیستم های كشور ما نیز هیچ یك از شرایط و ضوابط رعایت نشده و ارزیابی ریسك نیز انجام نشده است. با توسعه و كشت پالونیا مخالفیم خسرو ثاقب طالبی، عضو هیئت علمی موسسه مركز تحقیقات جنگل ها و مراتع كشور نیز در مورد پالونیا به ایرناپلاس می گوید: پالونیا بسیار سریع الرشد است و مصرف آبی بالایی هم دارد. از نظر تكثیر، ریشه دوانی و جست ریشه و پاجوش ها، مشكلاتی را در عرصه رویش گاهی به وجود می آورد. وی ادامه می دهد: پالونیا همچون گونه هایی است كه موسسه جنگل ها و مراتع كلاً نظر مثبتی روی آن ندارد. یكی به سبب نیاز آبی بالا و دوم، كیفیت چوبش كه خیلی با كیفیت نیست. شاید از نظر كمی، حجم چوب آن بالا باشد، اما از نظر كیفیت، چوب آن مرغوب نیست. سوم هم به سبب نوع ریشه زایی و تولید زیاد پاجوش ها، بعداً امكان دارد مشكل ساز شود. بگفته وی، موسسه تحقیقات جنگل ها نظر و مخالف خودرا با توسعه و كشت پالونیا به مركز تحقیقات گرگان كه در آن پالونیا كشت و تكثیر می شود، اعلام نموده است. از نظر سازمان جنگل ها و مراتع، كاشت این درخت بدون مطالعه دقیق به صلاح نیست و بهتر است تحقیقات بیشتری صورت گیرد. عضو هیئت علمی موسسه مركز تحقیقات جنگل ها و مراتع كشور با اشاره به اینكه برخی افراد این درخت را در كنار و حاشیه جنگل و جلگه ها پرورش می دهند، متذكر می شود: با این كار امكان دارد كه این گیاه به داخل جنگل ها راه پیدا كند. من خودم شاهد بودم كه در اعماق جنگل یك دفعه یك پالونیا به صورت تك درخت بین راش و توسكا و بقیه درختان باارزش جنگل ظاهر شده است. وی در پاسخ به این پرسش كه آیا می توان از این گونه برای تقویت فضای سبز شهری بهره برد نیز اظهار داشت: برمبنای مطالعاتی كه در سال های گذشته انجام شده است، بجای گونه هایی مانند پالونیا، می توان از صنوبرها بهره برد كه سال های سال استفاده شده و كلون ها و ارقام آنها با عنایت به هر منطقه، تعیین شده است. چرا روی همین هایی كه كار كردیم و نتیجه گرفته ایم، كار نكنیم؟ ثاقب طالبی ادامه می دهد: صنوبر و پالونیا هر دو آب دوستند، ولی نیاز آبی صنوبر كمتر از پالونیا است. این مساله خصوصاً با عنایت به كم آبی در محیطهای شهری، بسیار مهم می باشد. كاشت این درخت برای مطالعه در جایی مانند باغ گیاه شناسی مشكلی ندارد، ولی اینكه پاركی را به كاشت آن اختصاص دهید، به جهت نیاز آبی بالا و مسائلی كه گفته شد، سفارش نمی گردد. پالونیا یك راه چاره است اما محمد آلازمنی، گیاه پزشك و رئیس ایستگاه تحقیقات كشاورزی و منابع طبیعی منطقه غرب گرگان كه سال ها روی پالونیا كار كرده است، نظری متفاوت دارد. وی به ایرناپلاس می گوید: در كشوری كه به جنگل آن از سال قبل استراحت داده اند و نمی توان از آن چوب برداشت كرد در صورتیكه سه میلیون مترمكعب در سال چوب نیاز دارد، چاره كار یك گیاه سریع الرشد است. وی ادامه می دهد: من مسئول یك ایستگاه تحقیقاتی كشاورزی هستم كه در آن پالونیا تولید می شود. این گیاه ۳۰ سال پیش توسط دانشگاه منابع طبیعی گلستان وارد كشور شد. كاشت آن هم در عرصه های جنگلی، هم خصوصی و هم در فضای سبز توسط دانشگاه انجام شده است. آلازمنی انتقادات نسبت به بی كیفیت بودن چوب پالونیا را قبول ندارد و می گوید: چوب این درخت ارزشی یك و نیم برابر سایر چوب ها دارد. كشش، مقاومت به آتش سوزی و آفت، همچون مزیت های آن است و هركس این درخت را با مقاصد تجاری پرورش داده، راضی بوده است. چون قطر یك درخت هفت ساله پالونیا با یك بلوط ۴۷ ساله برابری می كند. وی می گوید: اگر مخالفت و مشكلی برای توسعه و پرورش گیاه وجود دارد، چرا سازمان جنگل ها و مراتع و سازمان حفظ نباتات رسماً اعلام نمی كنند؟ این گیاه پزشك با اشاره به اینكه در جایی كه من كار می كنم، درخت ۱۵ ساله ۱۳۰ سانتی متر قطر پیدا كرده است، توضیح می دهد: درختی با چنین قدرت تولید چوب مرغوبی كه دارد، از قابلیت استفاده در صنایع مختلف چوب و حتی پلیمر برخوردار می باشد. وی در پاسخ به برخی انتقادات كه می گویند انجیلی جایگزین بهتری نسبت به پالونیاست نیز گفت: انجیلی به درخت آهن مشهور است. چون چوبی خیلی مشكل و قوی دارد، ضمن آنكه سرعت رشد پایینی دارد. در صورتیكه با یك دفعه كاشت پالونیا، ۱۰ دوره یعنی ۵۰ سال می توانید آنرا برداشت كنید. دوره اول در ۶ سال و پس از آن هر ۵ سال می توان چوب برداشت كرد. رئیس ایستگاه تحقیقات كشاورزی و منابع طبیعی منطقه غرب گرگان متذكر می شود: این گیاه به روزی یك لیتر آب نیاز دارد. ولی آیا ما باید این آب را به درخت بدهیم؟ خیر! این درخت با ریشه های قوی و رونده ای كه دارد، خود در عمق خاك به دنبال آب می رود. وی با اشاره به اینكه مزیت دیگر این درخت برگ های بزرگ آن است اظهار داشت: چون این برگ سمی نیست و سه درصد ازت دارد، هم برای خاك برگ مناسب می باشد، هم برای خوراك دام. ضمن اینكه این درخت گل دهی خوبی دارد كه برای پرورش زنبور عسل عالی است. سایه اندازی، اصلاح، تقویت خاك و قدرت تصفیه بالا همچون مزایای این درخت است. ۲۳۵۲۳۷
منبع: فاما كیش
این مطلب فاما کیش را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب