چه سازمانی باید باغ وحش داری كند محیط زیست یا بخش خصوصی؟
به گزارش فاما كیش ایرنا نوشت: مدتی است زمزمه تعطیلی مركز بازپروری و قرنطینه حیوانات در پارك پردیسان به گوش می رسد كه نگرانی و انتقادات برخی دوستداران حیات وحش را به همراه داشته است، اما مسؤولان سازمان محیط زیست می گویند قصد تعطیلی این مركز را ندارند بلكه می خواهند آنرا در چارچوب یك كلینیك پیشرفته و تخصصی ارتقا دهند چون سازمان باغ وحش دار نیست كه از حیوانات نگهداری كند.
وقتی دفتر تاریخ را ورق می زنی می بینی كه همواره انسان و حیوان در كنار هم بوده اند، تصاویر كشف شده از مصر از ۵۰۰۰ سال پیش نشان میدهد كه قدمت استفاده از گاو جهت استفاده در باربری و شخم زدن با خیش به قرن ها پیش بر می گردد. همین طور از اسب نیز برای این مقاصد استفاده می شد و به مرور و با افزایش جمعیت و تغییر روند زندگی در جوامع بشری، انسان ها خودرا موجود برحق بر روی زمین احساس كردند، بدین جهت حیوانات را موجودات ثانویه نامیدند و حتی به خود اجازه دادند آنها را در مكانی اسیر كنند كه امروز از آن مكان ها بعنوان باغ وحش یاد می شود. اما با توسعه زندگی شهرنشینی باردیگر انسان ها به حیوانات روی آوردند و از انواع مختلف آنها مانند سگ و گربه در خانه ها بعنوان حیوان خانگی نگهداری كردند و حتی پا را فراتر گذاشته و در بعضی موارد می شنویم كه از ببر و پلنگ و حتی شیر بعنوان حیوان خانگی نگهداری می شود. در این روند گروهی از انسان ها شكل گرفت كه پشتیبانی از حیوانات را در عین آزادی آنها قبول داشتند، بر این اساس اگر با حیوانی مواجه می شدند كه به كمك نیاز داشت آنرا تیمار كرده و باردیگر به طبیعت بر می گرداندند. به مرور و با توسعه تصاحب جنگل ها و مراتع بعنوان زیستگاه حیوانات توسط انسان و شكار بی رویه، حیواناتی كه به تیمار نیاز داشتند زیاد شد، بدین جهت احساس ایجاد مكانی برای این هدف شكل گرفت تا اینكه كلینیك بازپروری و قرنطینه پردیسان در سازمان حفاظت محیط زیست به وجود آمد و پس از گذشت بیشتر از ۷ سال از فعالیت این مجموعه در چارچوب مركز كلینیك و قرنطینه در بین مردم پایتخت و حتی برخی استان های اطراف شناخته شد. در واقع این مجموعه حدود ۲۰ سال است كه به وجود آمده اما ۸ سال است در چارچوب مركز بازپروری فعالیت می كند. البته انسان با ایجاد مراكزی برای نگهداری به گمان خود به حیوانات لطف كرده در حالی حیوان باید در زیستگاه خود آزاد باشد و از این آزادی لذت ببرد. در واقع هر فردی كه حیوانی را می یافت كه نیاز به حمایت و تیمار داشت به این مركز می آورد و متخصصان حاضر در آن به مراقبت از آن می پرداختند و پس از گذراندن دوره نقاهت اگر توان بازگشت به طبیعت را داشت در زیستگاه رهاسازی می شد. اما اگر توانایی بازگشت نداشت در همان مركز باقی می ماند. از مدتی قبل شنیده می شود كه مقرر است این مركز تعطیل شود، بااینكه مسؤولان محیط زیست می گویند تعطیل نمی گردد بلكه می خواهند آنرا ارتقا دهند و به كلینیكی مجهز تبدیل كنند برای اینكه سازمان محیط زیست باغ وحش دار نیست و باید این مجموعه در راه درست خود قرار گیرد، اما حامیان حیات وحش نگرانند كه این حیوانات چنین مركزی را از دست بدهند. برخی معتقدند كه سیاست سازمان حفاظت محیط زیست در زمینه كلینیك بازپروری پردیسان معین نمی باشد و طبق آنچه می بینیم، حدودا بیشتر حیوانات دارند به باغ وحش ها و دیگر مراكز واگذار می شوند. حدود ۶۵۰ حیوان از گونه های مختلف همچون گربه جنگلی، پلنگ، عقاب، دلیجه، سارگپه، گوزن های زرد و مار در این مركز نگهداری می شدند كه این كار توسط ۲۳ نفر نیروی خبره دراین زمینه انجام می گرفت و الان كه مسؤولان محیط زیست می گویند مقرر است این حیوانات به باغ وحش ها و دیگر مراكز نگهداری واگذار شوند، این سؤال پیش می آید كه تكلیف این ۲۳ نفر چه می شود؛ مسؤولان در پاسخ می گویند این تعداد بیكار نمی شوند و می توان از توانایی و تخصص آنها در این مكان یا مراكز دیگر استفاده نمود. در بیشتر كشورهای دنیا این مراكز كاملا تخصصی هستند، مثلا برای گونه پلنگ و یا گوزن دو مركز تخصصی جداگانه دارند اما در ایران همین یك مركز و آن هم برای تمام حیوانات است كه الان صحبت از تغییر كاربری آن است كه باز هم مسؤولان محیط زیست می گویند مقرر است استانها در كنار زیستگاه های خود چنین مركزی ایجاد كنند تا در صورت ضرورت از گونه های بومی خود نگهداری كنند. در واقع حرف مخالفان تعطیلی این مركز بازپروری پردیسان این است كه این مركز پس از چند سال شناخته شده و مردم به آن اعتماد كرده اند و در صورت تعطیلی، تكلیف حیواناتی كه پس از این به تیمار نیاز دارند چه می شود؟ مردم اگر حیوان نیازمند به تیمار پیدا كردند باید به كجا تحویل دهند، بدین سبب بودن چنین مركزی الزامی و نبودن آن خیانت به حیات وحش و به صورتی توسعه قاچاق است چون اساسا عده ای از این افراد توان نگهداری حیوانات را ندارند پس شاید مجبور شوند آنها را بفروشند و یا بعنوان حیوان خانگی نگه دارند. همین طور باید توجه داشته باشیم كه باغ وحش ها حیوانات بیمار را نمی پذیرند، هم اینكه باغ وحش ها استانداردهایی برای پذیرش دارند و اگر از ظرفیت بیرون رود دیگر حیوانی را نمی پذیرند، البته بگذریم از اینكه وضعیت استاندارد باغ وحش های ما چندان هم قابل دفاع نیست. دراین باره مدیركل دفتر حفاظت و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا اظهار داشت: تحت هیچ شرایطی نه كلینیك و نه قرنطینه پردیسان تعطیل نمی گردد، می دانیم كه كلینیك برای درمان گونه ها و قرنطینه برای تیمار حیوانات است اما حرف ما این است كه وقتی حیوانی دوره تیمارش به اتمام رسید چه باید بشود، یا باید رهاسازی شود كه ما دنبال این مساله هستیم كه اگر بتواند به زیستگاهش برگردد یا اگر در شرایطی بود كه امكان برگشتش به طبیعت وجود ندارد باید در ساختار یكی از مراكز نگهداری قرار گیرد. شهاب الدین منتظمی اضافه كرد: می دانیم كه سازمان حفاظت محیط زیست باغ وحش دار نیست و ما الان اشتباه می نماییم، در صورتیكه بهترین متقاضی این حیوانات باغ وحش ها هستند و اساسا شرایط آنها می تواند بسیار بهتر از این مركز باشد، البته قبول دارم كه باغ وحش های ما جز یك تا دو مورد، چارچوب استانداردی ندارند اما به هر حال در وظیفه ذاتی سازمان محیط زیست نگهداری و ایجاد باغ وحش نیست. وی درباره وضعیت گوزن های زرد این مركز اظهار داشت: گوزن های زردی سال ها در این مركز بوده و الان به زادآوری رسیده اند و در این شرایط اگر بلوغ ژنتیكی خودرا از دست بدهند به چه درد می خورد؟ جمعیت گوزن زرد شكننده است و باید مدیریت شود. اشتباه محض است كه در پارك پردیسان وسط تهران محیط زیست باغ وحش ایجاد كنند، آنها باید در زیستگاه خود رها شوند تا به ادامه حیات نسل خود كمك كنند، یا اینكه چندین سال است كه در این مكان خرس، پرندگان مختلف، قوچ و میش و كل و بز نگهداری می شود. در صورتیكه وقتی دوره تیمار حیوانی تمام می شود باید تكلیف حیوان معلوم شود كه هدف اصلی ما برگشت به طبیعت است. منتظمی اضافه كرد: باز هم تاكید می كنم بخش های كلینیك و قرنطینه تعطیل نمی گردد بلكه با خدمات بسیار گسترده تر به فعالیت خود ادامه می دهد، الان سیستم كلینیك این طور است كه اگر حیات وحشی در استانی گرفتار مشكل شد و امكان انتقال آن گونه به تهران وجود ندارد، همكاران این مركز به آن استان اعزام می شوند و بنا داریم دامنه این خدمات و فعالیت ها را بیشتر نماییم، در واقع كلینیك و قرنطینه باقی می ماند و حیوانات بیمار یا لطمه دیده در آنجا تیمار می شوند. بعد در صورت وجود متقاضی به مركز دیگری منتقل می شود، البته اولویت ما این است كه روش درمان و تیمار ما طوری باشد كه حیوان بتواند به زیستگاه برگردد و اگر توان برگشت نداشت به مركز متقاضی، منتقل می شود و دیگر در این مركز نمی ماند. وی در پاسخ به اینكه اگر هیچ مركزی آن گونه را نپذیرد و نتواند به طبیعت برگردد تكلیف چیست؟ اظهار داشت: الان یك سری استانها قرنطینه هایی را راه اندازی كرده و در حال بهره برداری هستند كه نمونه آن استان مركزی است، بدین سبب گونه زمانی كه در این مركز درمان و تیمار شود و نتواند به طبیعت برگردد به استان مورد نظر می گوییم بیاید گونه خودرا ببرد و در مركزی كه در كنار زیستگاه طبیعی خود راه اندازی كرده نگهداری كند. مدیركل دفتر حفاظت و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست اشاره كرد: كلینیك و قرنطینه پردیسان از وظیفه اصلی خود دور شده بود و میلیون ها تومان هزینه می شد. البته وظیفه ما است كه برای حیات وحش خود هزینه نماییم اما در قالب و راستای وظایف اصلی خود، نه اینكه در نقش باغ وحش دار ظاهر شویم در صورتیكه باید یك كلینیك و قرنطینه بسیار عالی و استاندارد ایجاد می كردیم اما وظیفه ما شده نگهداری از چند حیوان كه درست نیست. وی اشاره كرد: با اعتبارات سربار و گزافی كه برای شغل باغ وحش داری در این مركز هزینه می شد، می توانیم كلینیك های خودرا تجهیز نماییم، استان هایی كه گاهی مركزیت و جایگاه دارند می توانند با توسعه این بخش از برخی گونه ها نگهداری كنند، می توانند با جذب دامپزشك كلینیك های خودرا تجهیز و تخصصی كنند، سازمان محیط زیست باید به چارچوب ذاتی خود برگردد نه اینكه باغ وحش داشته باشد. منتظمی درباره سرنوشت كاری نیروهای این مركز اظهار داشت: نیروهایی كه بودند همچنان می توانند به فعالیت خود ادامه دهند، البته اشتباه این جاست كه ما به خاطر حفظ اشتغال ۲۳ نفر در این مجموعه، خرس، گوزن و یا كل و بز نگه داریم و در واقع از وظیفه خود دور شده ایم. اما با این وجود اساسا با حفظ نفرات بر می گردیم تا وظیفه ذاتی خودرا انجام دهیم. تمام تلاش ما این است كه نیروهای كار بمانند اما به شرط اینكه نمك می خورند نمكدان نشكنند و مقابل مجموعه خودشان جوسازی نكنند. وی گفت: در قالب كلینیك و قرنطینه اهتمام می نماییم تا حد امكان، همه كارگران را حفظ نماییم اما در قالب باغ وحش برای اینكه در هیچ جای وظیفه تخصصی این حوزه نیامده كه سازمان محیط زیست باید باغ وحش ایجاد كند. وی درباره اینكه آیا حالا تمام حیوانات این مركز منتقل شده اند، اظهار داشت: انتقال و واگذاری حیوان به این راحتی نیست؛ جایگاه درست، تایید استان، بازدید از استان، گزارش سه ماهه و چكاپ بیماری ها همه باید انجام و كنترل شوند و در نهایت واگذاری ها در یك كمیته فنی بررسی شود. ما در واگذاری تمام جوانب را در نظر می گیریم، مثلا برای پذیرش چهار خرسی كه در این مركز نگهداری می شوند درخواست نمودند اما می دانیم كه سالهاست این چهار خرس كنار هم هستند بدین سبب ترجیح می دهیم در محلی قرار گیرند كه همه كنار هم باشند، بدین سبب هر حیوانی را به راحتی واگذار نمی نماییم. مدیركل دفتر حفاظت و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست اشاره كرد: وظیفه ذاتی سازمان، حفاظت از گونه ها با اولویت در زیستگاه است اما نه اینكه پس از درمان و تیمار گونه لطمه دیده ای آنرا در چارچوب باغ وحش نگه دارد. وی درباره اینكه باغ وحش ها و مراكز نگهداری هم ظرفیت مشخصی دارند و خیلی از آنها طبق استاندارد عمل نمی كنند، اظهار داشت: در رایزنی ها دیدیم كه باغ وحش ها بسیار مشتاقند و اعلام آمادگی می كنند، البته واگذاری هم به این راحتی نیست، باید كارشناسی و تایید گردد كه فعالیت آن مجموعه طبق ضوابط است. بدین سبب اگر تایید و اعلام گردید كه آن باغ وحش امكان نگهداری این گونه را دارد آن موقع در كمیته كارشناسی بررسی می شود كه وضعیت آن باغ وحش چگونه است و می تواند از حیوان نگهداری كند و غذا را بموقع به حیوان برساند یا نه كه آن وقت تصمیم گیری خواهد شد.
منبع: فاما كیش
این مطلب فاما کیش را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب