رونمایی از نسخه های خطی و تمبرهای تاریخی عید قربان
فاما کیش: کتابخانه و موزه ملی ملک، موقوفه فرهنگی آستان قدس رضوی در تهران به مناسبت گرامی داشت عید سعید قربان، منتخبی از نتایج این گنجینه را معرفی نمود.
به گزارش فاما کیش به نقل از ایسنا، عید قربان یا عیدالأضحی، یکی از عیدهای بزرگ مسلمانان جهان به شمار می آید که از گذشته های دور مورد توجه مردم ایران بوده و آنرا با مراسم و آداب خاصی در دهم ذی الحجه، جشن می گیرند. این میان، مجموعه ای از نسخه های خطی، اسناد تاریخی و تمبرهای یادبود در کتابخانه و موزه ملی ملک وجود دارد که روایتگر عید قربان و آداب در رابطه با آنست.
کتابخانه ملی ملک، حافظ نسخه های خطی ارزشمندی در موضوعات مختلف همچون عید قربان است. همچون این نسخه ها می توان به نسخه «خطبه عید قربان» با محوریت نماز و خطبه های عید قربان اشاره نمود که به مُهرهایی به اسامی محمدرضا بن محمد حسینی، مرتضی، محمدرضا حسینی و... مزین است. این اثر به خط نستعلیق بر روی دو برگ کاغذ ترمه ۱۷ سطری نخودی رنگ، در قرن ۱۱ هجری قمری کتابت و با چرم تیماج قهوه ای ضربی طلاپوش، مجلد شده است.
از دیگر آثار خطی این مجموعه می توان از نسخه «آداب عید قربان» نام برد که توسط محمد حسن بن ملا علی بیگ بر روی کاغذی رنگارنگ در سال ۱۲۹۶ قمری هم زمان با دوره قاجار نگاشته و با چرم میشن نیز مجلد شده است.
نسخه خطی دیگری نیز از این کاتب با موضوع آداب عید قربان و عید فطر در گنجینه ملک وجود دارد که در همین سال، نوشته شده است. این سه اثر خطی همچون آثار وقفی حاج حسین آقا ملک، بنیانگذار و واقف کتابخانه و موزه ملی ملک است.
در این موقوفه فرهنگی آستان قدس رضوی، اسناد تاریخی نفیسی نیز نگهداری می شود. بخش عمده ای از این میراث مکتوب مربوط به اسناد خانوادگی و اداری حاج حسین آقا ملک خصوصاً اسناد دوره قاجار است. دراین بین، شاید برایتان جالب باشد که بدانید که تعدادی از نامه های موجود در این مجموعه اسناد، بیان کننده اهمیت عید قربان و تبریک آن در خاندان ملک است.
بطور مثال، می توان از «نامه محمد کاظم ملک التجار از تهران به فرزندش حسین آقا ملک در مشهد در مورد صدقه دادن و گوسفند قربانی کردن، در سال ۱۳۳۳ هجری قمری» و «تلگراف باقر پیرنیا از مشهد به حسین ملک و تبریک عید قربان در ۱۲ اسفند ۱۳۴۷»، نام برد.
از سویی دیگر، موزه ملی ملک به عنوان اولین موزه وقفی ـ خصوصی کشور دارای مجموعه نفیسی از تمبرهای دوره های مختلف تاریخی است. در میان این آثار، تمبرهایی بچشم میخورد که با هدف بزرگداشت عید قربان با نقوش مناسبتی، انتشار یافته است.
بطور نمونه، می توان از سه تمبر ۱۰ ریالی عید قربان متعلق به سالیان ۱۳۶۱، ۱۳۶۳ و ۱۳۶۵ شمسی نام برد که همچون آثار وقفی حاج حسین آقا ملک است. تصویرهایی از حضور مردم در مراسم حج، خانه کعبه، مسجد النبی و...، بر روی این تمبرها بچشم میخورد.
از دیگر تمبرهای یادبود عید قربان این موزه می توان به تمبر یادبود اهدایی محمود کاظمی به کتابخانه و موزه ملی ملک اشاره نمود که به ارزش ۱۲ ریال در ۱۵ مرداد ۱۳۶۶ توسط شرکت پست جمهوری اسلامی ایران به چاپ رسیده است. تصویر رنگی مسجد النبی و حجاج و عبارت های «عید قربان۱۳۶۶»، «عید الاضحی المبارک ۱۴۰۷» و «EID UL - ADHA ۱۹۸۷» به زبان های فارسی و انگلیسی بر روی این تمبر، قابل مشاهده می باشد.
همین طور موزه ملی ملک دارای پاکت های مُهر روز با مهرمخصوص تاریخ دار پستی است که به مناسبت عید قربان درسال های۱۳۶۱، ۱۳۶۵ و ۱۳۶۶ شمسی، چاپ و باطل شده است.
کتابخانه و موزه ملی ملک، در سال ۱۳۱۶ شمسی، وقف حرم مطهر رضوی شده و هم اکنون، همه روزه به جز روزهای تعطیل، در ساعات ۸: ۳۰ تا ۱۶: ۳۰، به آدرس تهران، خیابان امام خمینی (ره)، خیابان سی تیر، خیابان یارجانی، خیابان ملل متحد (میدان مشق)، آماده خدمات به دوستداران تاریخ و فرهنگ اسلامی ـ ایرانی است.
منبع: famakish.ir
این مطلب فاما کیش را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب